Gebelik sırasında egzersiz yapmanın etkilerini Doç. Dr. Mehmet Reşit Asoglu She&Girls’e açıkladı. Gebelikte egzersiz yapmanın faydaları
She and Girls Dergisi, Moda Dergisi, Alışveriş Dergisi.
youtube.com/msemedya
Düzenli egzersiz yapmak hem fiziksel hem de psikolojik sağlık üzerine olumlu etkiler yaptığı için oldukça önemli ve faydalıdır. Gebelik egzersizden kaçınmayı gerektiren bir durum değildir ve yüksek risk faktörü olmayan tüm gebe kadınların egzersiz yapmasını öneririz.
Gebelik sırasında egzersiz yapmanın gebelik üzerine olumlu etkileri var mıdır?
Evet!!! Gebelik sırasında egzersizin faydalarını şöyle sıralayabiliriz:
– Bedenin formda kalmasına yardımcı olur.
– Psikolojik sağlık üzerine olumlu etki yapar.
– Gebelik sırasında aşırı kilo alma riski azalır.
– Gebelik tansiyonu riski azalır.
– Gebelik diyabeti riski azalır.
– Gebelik sırasında sırt ağrılarını azaltır.
– Doğumun başlangıcından bitişine kadar gecen süre kısalır ve sezaryen riski azalır.
– Doğum sonrası kiloların daha hızlı verilmesine yardımcı olur.
– Kalp, akciğer, kaslar üzerine olumlu etkiler yaparak genel sağlık durumunu iyileştirir.
Gebelik sırasında yapılabilecek egzersiz çeşitleri nelerdir?
Yürüyüş, yüzme ve kondisyon bisikletinde pedal çevirme gibi egzersizler neredeyse tüm gebe kadınlar için güvenlidir. Yoga ve pilates yine oldukça güvenilir seçeneklerdir; ancak, gebelik haftası ilerledikçe bu aktiviteleri yaparken pozisyon değişiklikleri yapmak gerekebilir.
Özellikle, gebeliğin ikinci yarısında sırt üstü yatarak yapılan hareketlerden kaçınmak doğru olacaktır. Aksi takdirde, ani tansiyon düşüklüğü meydana gelebilir. Tempolu koşma, ağırlık kaldırma ve raket sporları gibi egzersizler de gebelik sırasında yapılabilir; fakat, bu aktiviteleri gebelik öncesi yapan ya da gebelik sırasında başlamak isteyen anne adayları bir kadın hastalıkları ve doğum uzmanı tarafından mutlaka değerlendirilmeli ve bilgilendirilmelidir.
Gebelik sırasında kaçınılması gereken egzersiz çeşitleri nelerdir?
Kayak, su kayağı, sörf, dalış yapmak, paraşütle atlama, dağ bisikleti ve ata binme gibi aktivitelerden gebelik sırasından kaçınmak gereklidir. Çünkü bu aktiviteler aniden denge kaybı ve düşmeye sebep olabilirler veya ciddi travmalara zemin hazırlarlar. Bu aktiviteler neticesince meydana gelebilecek travmalar anne ve bebek için ciddi risk oluşturabilir.
Egzersiz yaparken durulması gerektiğini gösteren uyarıcı işaretler nelerdir?
Vajinal kanama, düzenli kontraksiyonlar, su gelişi, nefes darlığı, ciddi baş dönmesi, baş ağrısı, göğüste sıkışma veya ağrı hissi, bacaklarda ağrı ve şişme semptomlarından herhangi birinin varlığında egzersize devam edilmemelidir. Bu nokta da şunu vurgulamakta fayda var; egzersiz bu semptomların meydana gelme riskini artıran bir faktör değildir. Bu semptomlar egzersiz yapsa da yapmasa da gebe bir kadında meydana geldiğinde tıbbi değerlendirme ve müdahale gerektirebilir.
Gebelik sırasında egzersizden kaçınılması gereken durumlar nelerdir?
Gebe kadınlara egzersiz önerisi yapılmadan önce bir hekim tarafından değerlendirme yapılması gerekmektedir. Çünkü bazı durumlarda egzersiz fayda yerine zarar da getirebilir. Annede var olan sağlık sorunları veya gebeliği yüksek riskli yapan komplikasyonlar egzersiz için engel teşkil edebilir.
Örneğin; annede ciddi kalp veya akciğer hastalığı, ciddi anemi veya ciddi ortopedik problem varsa egzersiz var olan sağlık sorunu üzerine olumsuz etkiler yapabilir. Gebeliği yüksek riskli yapan kanama, erken doğum tehdidi, su gelişi, bebekte gelişme geriliği, plasentanın rahim ağzına yerleşmesi ve hipertansiyon gibi durumlarda yine egzersizden kaçınmak doğru olacaktır. Gebelik sırasında egzersizden kaçınılması gereken durumlar sadece bunlardan ibaret değildir. Doğru kararı vermek için hem genel sağlık hem de gebelik açısından iyi bir değerlendirme yapılmalıdır.
Gebelik sırasında egzersiz yapmanın fetüs üzerine etkileri nelerdir?
Gebelik sırasında egzersiz yapmaya engel bir durum olmadıkça fetüsün sağlığı için bir risk meydana getirmez. Normal sınırlarda yapılan egzersizin bebek ağırlığı üzerine negatif etkisi gösterilmemiştir. Ayrıca, egzersiz yapan annelerin bebeklerinin beklenenden daha büyük olma olasılığı azalır ve bu da iri bebek nedeniyle sezaryen riskini azaltır. Yani; gebelik sırasında yapılan egzersiz, bebeğin ideal kiloda olmasına yardımcı olur. Ancak, aşırı derecede egzersiz yapmak bebek doğum ağırlığında düşüklüğe sebep olabilir.
Gebe kadınlara egzersiz reçetesi:
Her gebe kadın ideal egzersiz programını belirlemeden önce doktoruna muayene olmalıdır. Bu muayenede; gebeliğin yüksek riskli olup olmadığı, genel sağlık durumu ve herhangi bir komplikasyon durumunda ne yapılması gerektiği konusunda bilgilendirme yapılmalıdır. Gebeliğin kendisi annenin fizyolojisinde oldukça önemli değişikliklere sebep olur ve vücudun gebeliğe adaptasyonu gebelik boyunca devam eder. Bu yüzden, anne adaylarına egzersiz programı yapılırken egzersizin sıklığı ve süresi kademeli olarak artırılmalıdır.
Anne adayları egzersiz sırasında hissedilen zorlanmayı veya yorgunluğu egzersizi kısıtlamak için rehber olarak kullanabilir. Gebelik sırasında ani tansiyon düşüklüğüne daha sık rastlandığı için egzersiz öncesi ve sırasında gıda ve sıvı alımı yeterli düzeyde olmalıdır. Özellikle, sırt üstü yatarak yapılan aktiviteler hipotansiyon riskini artırdığı için kaçınılmalıdır.
Gebe kadınlar; gebelik öncesi egzersiz yapan ve yapmayan kadınlar olarak iki gruba ayrılabilir. Bu ayrım yapılacak öneriyi belirlemek için önemlidir.
Gebelik öncesi egzersiz yapmayan kadınlar: Burada kastedilen yüksek aktivite gerektiren bir egzersizi yapmayan veya düzenli egzersiz yapmayan kadınlardır. Bu kadınlara haftalık 150 dakika orta zorluk derecesine kadar egzersiz önerilebilir. Yani; gebe bir kadının haftada 4-5 gün her defasında 30-40 dakika egzersiz yapması yeterli olacaktır. Bu plan gebelik ilerledikçe kadının fiziksel değişiklerine göre modifiye edilebilir. Egzersize doğum sonrası da devam edilmesi önerilir.
Gebelik öncesi egzersiz yapan kadınlar: Burada kastedilen yüksek aktivite gerektiren bir egzersizi düzenli yapan kadınlardır. Bu kadınlar gebelik için risk oluşturmayan bir egzersiz yapıyorlarsa bu egzersize devam edebilirler. Gebelik dönemine göre yapılan aktiviteler ve bunların sıklığı ya da süresi değiştirilebilir. Bu yüzden; bu kadınlar egzersiz programlarını mutlaka doktorlarının kontrolü altında modifiye etmelidirler.
