80/20 Kuralı ve Mesude’nin söz bohçası

Pareto analizi diye bir ekonomi kavramı var, Italyan ekonomist Pareto tarafından bulunduğu için onun ismi ile anılıyor. Bir sorunun önemli sebeplerini nispeten önemsiz sebeplerinden ayırmak için kullanılan bir diyagram. Yüzde yirmi ve seksen kuralı diye de geçiyor. Richard Koch 8020 kitabında anlatmış.

Yani özetle şöyle; sebeplerin yüzde yirmisi sonuçların yüzde seksenini etkiliyor. Mesela bir senenin yüzde seksenlik zaman dilimini giysilerimizin yüzde yirmisini giyerek geçiriyoruz.Tüm arkadaşlarımızın sadece yüzde yirmisiyle zamanımızın yüzde seksenini geçiriyoruz. Üzerinizde hep aynı ceket ve kot, yanınızda da hep aynı iki arkadaşla muhtelif yerlerde çekilmiş bir milyon selfieniz olduğunu düşününce bu analizin ne kadar da geçerli olduğunu fark ediyorsunuz aslında. O en yakın iki kişiyi sosyal medya ortamındaki yakınlarınız bile tanır hale geliyor zamanla. Sokakta görüp tanıyorlar mesela arkadaşınızı. ‘Aa, bu Mesude Mahmude Özkepenekligil değil mi? Ceketini yeni mi almış? Bizim Funda’nın arkadaşı! Gerçi Funda’yı da en son 11 yaşındayken görmüştüm ama şu anda hayatında neler olup bitiyor gayet yakından takip ediyorum. Mesela bu Mesude’nin sözü kesildi geçenlerde. Söz bohçasından da tüylü terlik çıktı.’ Neredeyse gidip sözünüz hayırlı olsun, tüylü terliklerinizi de güle güle giyin diyecek.

Neyse konuya dönecek olursak, yüzde yirmi-seksen kuralı gerçekten de hayatımızın içinde. Mesela yaşadığımız bir durumun gözle görülür büyük sebeplerinin ardına gizlenen o çok ufak, yüzde yirmilik küçük sebepler en belirleyici faktörlermiş meğerse. Diyelim çantasını otuz kere kontrol ediyor, fermuarı açık mı diye. Ya neden bunu yapıyorsun diye soranlara höykürürcesine cevap veriyor. “Bir keresinde fermuarı açık unutmuştum maaşımın tamamını alacaklardı içinden”… Maaşının tamamının çantada ne işi vardı diye sormaya kalmadan ekliyor; “dayımın kızının telefonunu çektiler çantadan daha geçen hafta”…

Sonra da cılız bir sesle son cümleyi ekliyor: eh, biraz da obsesifim sanırım… Hah işte, sır bu cılız sesle söylenen cümleye saklı, sen obsesifsin iki gözüm, aş bu sorununu… Doğan Kitap’tan çıkan Richard Koch’un yazdığı 80/20 Kuralı kitabını da okumakta fayda var.

Richard Koch 8020

SHE AND GIRLS BAHAR 2024